Αυτοεκτίμηση και Μαθησιακές Δυσκολίες
Πολλές έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που έχουν μαθησιακές δυσκολίες έχουν συνήθως χαμηλότερη αυτο-εκτίμηση σε σχέση με τους συνομηλίκους τους. Από νεαρή ηλικία, τα παιδιά συγκρίνουν τον εαυτό τους με τους άλλους στο σχολείο, στις αθλητικές δραστηριότητες, στη δυνατότητα να δημιουργούν και να διατηρούν φιλίες. Για τα μικρότερα παιδιά, οι συγκρίσεις και η επακόλουθη αυτοκριτική μπορεί να είναι μάλλον απλοϊκή: ή μαύρο ή άσπρο.
Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες συγκρίνοντας τις ακαδημαϊκές επιδόσεις τους με αυτές των άλλων παιδιών, συχνά κρίνουν τον εαυτό τους ως "χαζό", "αργό" ή "άχρηστο". Αυτή η αυτοκριτική έχει συχνά γενικευτικό χαρακτήρα. Έτσι, ένα παιδί που έχει δυσκολία στο σχολείο μπορεί να κρίνει τον εαυτό του αρνητικά σε όλους τους τομείς της ανάπτυξής του.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι τα παιδιά που έχουν διαγνωσθεί με μαθησιακές δυσκολίες είναι πιθανό να είχαν δυσκολίες στο σχολείο πολλά χρόνια πριν από την διάγνωση. Μάλιστα, επειδή η διάγνωση των μαθησιακών δυσκολιών συχνά βασίζεται στη διαφορά μεταξύ της ακαδημαϊκής ικανότητας και του νοητικού δυναμικού ενός παιδιού, είναι δύσκολο να γίνει πριν από την 1η ή 2η τάξη του Δημοτικού και αυτό γιατί οι ακαδημαϊκές απαιτήσεις πριν την έναρξη του Δημοτικού δεν είναι υψηλές. Ως αποτέλεσμα, πριν την επίσημη διάγνωση, έχουν περάσει ήδη αρκετά χρόνια όπου το παιδί συγκρίνοντας τον εαυτό του με τους συνομηλίκους του νιώθει μειονεκτικά.
Αφού γίνει η διάγνωση, τα παιδιά και οι οικογένειες χρειάζονται βοήθεια για να την κατανοήσουν. Κάποιες φορές η διάγνωση μπορεί να φέρει ανακούφιση, δεδομένου ότι υπάρχει πλέον μία εξήγηση για τις ακαδημαϊκές δυσκολίες του παιδιού. Άλλες φορές η διάγνωση μπορεί να στιγματίσει και να οδηγήσει σε ακόμη πιο αρνητική εκτίμηση των ικανοτήτων του παιδιού.
Οι επαγγελματίες που δουλεύουμε με παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, έχουμε σημαντικό ρόλο στο να τα βοηθήσουμε να αναγνωρίσουν τους τομείς της δυσκολίας τους και τους τομείς της δύναμής τους. Πρέπει να ενημερώσουμε τα παιδιά και τους γονείς σχετικά με τη φύση των μαθησιακών δυσκολιών. Οι οικογένειες χρειάζεται να ακούσουν ότι τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να έχουν έλλειμμα σε μια συγκεκριμένη περιοχή μάθησης αλλά πέρα από αυτό ότι είναι ξεχωριστά και έχουν πολλές δυνατότητες εξέλιξης. Το μήνυμα ότι τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες έχουν μέσο ή ακόμα και ανώτερο του μέσου όρου νοητικό δυναμικό είναι πολύ σημαντικό και χρειάζεται να επαναληφθεί πολλές φορές.
- Εκπαιδεύοντας τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες
Τα παιδιά με μαθησιακές διαταραχές έχουν ξοδέψει αρκετά χρόνια στο σχολείο έχοντας μεγάλες δυσκολίες και νιώθοντας "χαζά" ή "ανίκανα". Είναι πιθανόν να βρίσκονται σε σύγχυση, να έχουν αποθαρρύνθεί ή απελπιστεί μετά από συνεχόμενες προσπάθειές που δε φέρνουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Μερικά παιδιά τελικά ακινητοποιούνται από τις αλεπάλληλες αποτυχίες και αναπτύσσουν ένα αίσθημα "μαθημένης ανικανότητας" / "μαθημένης αβοηθησίας". Είναι καθήκον μας να βοηθήσουμε τα παιδιά να εξαλείψουν αυτές τις αρνητικές αυτο-αξιολογήσεις και να δουν τον εαυτό τους σε μια πιο ρεαλιστική βάση. Χρειάζεται να τα βοηθήσουμε να αφομοιώσουν τα θετικά χαρακτηριστικά για την ενίσχυση της αυτο-εικόνας τους. Συνήθως όμως, ξοδεύεται πολύς χρόνος για την ακαδημαϊκή υποστήριξη των παιδιών και παραβλέπεται η βελτίωση της αυτοεκτίμησής τους μέσω της αναγνώρισης των περιοχών που διαθέτουν δυναμική.
- Μερικές ιδέες για τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και άλλους που εργάζονται με παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες
Βοηθήστε το παιδί να νιώσει ξεχωριστό και ότι το εκτιμάτε. Έρευνες δείχνουν ότι η παρουσία τουλάχιστον ενός ενήλικα που κάνει το παιδί να νιώθει ξεχωριστό οδηγεί σε μεγαλύτερη ψυχική ανθεκτικότητα και αισιοδοξία. Τα παιδιά αισθάνονται ξεχωριστά όταν εκτιμώνται οι προσπάθειές τους, όταν οι ενήλικες παρατηρούν αυτά στα οποία ξεχωρίζουν και όταν οι γονείς ξοδεύουν ποιοτικό χρόνο μαζί τους
Βοηθήστε το παιδί με την επίλυση προβλημάτων και τις δεξιότητες λήψης αποφάσεων. Οι δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων έχουν συνδεθεί με υψηλότερη αυτοεκτίμηση. Αντί να παρέχετε στο παιδί τη λύση ενός προβλήματος (είτε ακαδημαϊκό είτε κοινωνικό), προτιμότερο είναι να το βοηθήσετε να βρει πιθανές λύσεις και πιθανές συνέπειες διάφορων αποφάσεων.
Αποφύγετε τα επικριτικά σχόλια και επαινέστε το παιδί για την προσπάθεια που καταβάλλει. Συνήθως τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες κάνουν πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια σε σχέση με τους συμμαθητές τους. Βοηθήστε το παιδί να βρει νέες στρατηγικές μάθησης που θα το κάνει να αισθάνεται πιο επιτυχημένο.
Να έχετε ενσυναίσθηση γύρω από τις ειδικές μαθησιακές ανάγκες του παιδιού. Μην συγκρίνετε τη μάθηση των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες με τους συμμαθητές ή τα αδέλφια. Να επισημαίνετε τις αρετές του σε μη ακαδημαϊκές περιοχές: στη μουσική, στην τέχνη, στον αθλητισμό. Να αναδείξετε τα δυνατά σημεία της προσωπικότητάς του: την καλοσύνη, την επιμονή, την προθυμία, την αίσθηση του χιούμορ.
Δώστε ευκαιρίες στο παιδί για να προσφέρει τη βοήθειά του στην οικογένεια ή την κοινότητα και να αισθανθεί χρήσιμο. Τα παιδιά απολαμβάνουν να συμμετέχουν σε εθελοντικές δραστηριότητες με τους φίλους και την οικογένειά τους. Βοηθώντας τους άλλους ενισχύεται η αυτοεκτίμησή τους. Ακόμη, μαθαίνουν να έχουν ρεαλιστικές προσδοκίες και αυτο-έλεγχο.
Δουλεύοντας μαζί επαγγελματίες και γονείς μπορούμε όχι μόνο να βοηθήσουμε ακαδημαϊκά τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες αλλά ακόμη να προλάβουμε τις επακόλουθες συνέπειες: της χαμηλής αυτοεκτίμησης και της αρνητικής αυτο-εικόνας.
Αντιμετωπίζοντας την εκπαίδευση των παιδιών με έναν ολιστικό τρόπο, θα μπορέσουμε να τα διδάξουμε να εκτιμούν τις δικές τους μοναδικές δεξιότητες και να αγαπούν τον εαυτό τους.
Πηγή: Αoife Lyons, Ph.D.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου