Δομημένο Πρόγραμμα Εξατομικευμένης Παρέμβασης για τη Δυσλεξία

Για εκπαιδευτικούς - ειδικούς παιδαγωγούς:

 Ένα δομημένο πρόγραμμα εξατομικευμένης παρέμβασης για τη δυσλεξία χρειάζεται να περιλαμβάνει δραστηριότητες για την ανάπτυξη της ακουστικής προσοχής, της ακουστικής διάκρισης, της ακουστικής και οπτικής μνήμης και της οπτικής αντίληψης. Επιπλέον, χρειάζεται εξάσκηση στη βραχύχρονη μνήμη και στη φωνημική/φωνολογική ενημερότητα. Ενδεικτικά θα αναφερθούν μερικές δραστηριότητες για την εξάσκηση όλων των τομέων που αναφέρθηκαν αλλά ο κάθε εκπαιδευτικός χρησιμοποιώντας τις γνώσεις, τη εμπειρία και τη φαντασία του μπορεί να δημιουργήσει πολλές ασκήσεις και παιχνίδια. 

• Δραστηριότητες για την ανάπτυξη της ακουστικής προσοχής περιλαμβάνουν ακρόαση και αναγνώριση ήχων από το περιβάλλον ή από μουσικά όργανα και παραγωγή ακουστικών/ρυθμικών προτύπων ήχων τα οποία ο μαθητής πρέπει να αναγνωρίσει και να επαναλάβει (ο εκπαιδευτικός δημιουργεί αργά ή γρήγορα ρυθμικά πρότυπα χτυπώντας ένα αντικείμενο ή ένα μουσικό όργανο).
• Στις δραστηριότητες για την ανάπτυξη της ακουσικής διάκρισης ο μαθητής πρέπει να διακρίνει αν ένας ήχος είναι υψηλός ή χαμηλός, δυνατός ή ασθενής, κοντινός ή μακρινός και μπορεί να παίξει παιχνίδια όπως αυτό της τυφλόμυγας όπου με κλειστά τα μάτια πρέπει να διακρίνει έναν ήχο.
• Για την ανάπτυξη της ακουστικής μνήμης τα παιδιά μαθαίνουν παιδικά τραγούδια, ποιήματα, σειρές γραμμάτων και αριθμών ή επαναλαμβάνουν προτάσεις. 
• Για την ανάπτυξη της οπτικής μνήμης οι μαθητές επαναλαμβάνουν μοτίβα, αφηγούνται ιστορίες από εικόνες, ανακαλούν από τη μνήμη αντικείμενα που είχαν δει και μετά τα κρύψαμε ενώ για την ανάπτυξη της οπτικής αντίληψης συναρμολογούν παζλ ή ταξινομούν σχήματα και χρώματα. 
• Για την εξάσκηση της βραχύχρονης μνήμης οι μαθητές μπορούν να επαναλάβουν μονοψήφιους αριθμούς ή δισύλλαβες λέξεις με την ίδια σειρά που εκφωνήθηκαν. 
• Τέλος, για την ανάπτυξη της φωνημικής/φωνολογικής ενημερότητας οι μαθητές αναλύουν, συνθέτουν, απομονώνουν, διακρίνουν, αφαιρούν και αντιστρέφουν φωνήματα και συλλαβές. Για παράδειγμα, λένε λέξεις ρυθμικά χτυπώντας παλαμάκια χωρίζοντάς τες σε συλλαβές και φωνήματα, αλλάζουν και αντιστρέφουν γράμματα, βρίσκουν λέξεις που ομοιοακαταληκτούν.
• Η διδασκαλία των μεταγνωστικών στρατηγικών μάθησης καθώς και των στρατηγικών αυτο-παρακολούθησης, αυτο-διόρθωσης και αυτο-αξιολόγησης επίσης ωφελεί πολύ τους μαθητές και κρίνεται αναγκαία αφού μαθαίνουν να καθοδηγούν τους εαυτούς τους και να ελέγχουν την πρόοδό τους. 
• Ακόμη, είναι αποδεδειγμένο ότι τα παιδιά ανταποκρίνονται πολύ περισσότερο όταν χρησιμοποιούνται θετικοί ενισχυτές (αμοιβές). Μάλιστα, οι αμοιβές είναι πιο αποτελεσματικές όταν πρόκειται για επιθυμητές δραστηριότητες (π.χ. υπολογιστής, γυμναστική) σε σχέση με υλικές αμοιβές και χρειάζεται να λαμβάνονται υπόψιν οι προτιμήσεις του παιδιού.
• Στο εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης πρέπει να τίθεται κάθε φορά ένας στόχος και μετά την εκπλήρωσή του ο επόμενος. Στην πορεία είναι αναγκαίο να αξιολογείται η πορεία της παρέμβασης ώστε να αναπροσαρμόζεται όπου χρειάζεται. Εκτός από το δομημένο πρόγραμμα εξατομικευμένης παρέμβασης είναι πολύ σημαντικό οι μαθητές με δυσλεξία να έχουν ψυχοσυναισθηματική στήριξη για να ενισχυθεί η αυτοπεποίθησή τους και να αντιμετωπιστούν όποιες συναισθηματικές δυσκολίες μπορεί να αντιμετωπίζουν.

Αλεξία Κομποθέκρα 

Εκπαιδευτικός - Ειδική παιδαγωγός  

BSc - PgD - MSc